Global Variables

Rabu, 25 April 2012

PERHITUNGAN AWAL BULAN SYAWAL 1436

PERHITUNGAN AWAL BULAN SYAWAL 1436 H
A.    Konversi Tanggal Hijriyah-Masehi
1.      Tanggal yang akan dihitung adalah awal bulan Syawal tahun 1436 H yaitu tanggal 1 Syawal 1436 H.
2.      Lokasi                               : Semarang
Lintang Tempat (φ)           : -7°00’ LS
Bujur Tempat     (λ)           : 110° 24° BT
Tinggi Tempat                   : 200 meter di atas permukaan laut
3.      Konversi tanggal
29 Ramadhan 1436 H
a)      1435 tahun + 8 bulan + 29 hari
b)      1435 : 30   = 47 daur + 25 tahun + 8 bulan + 29 hari
c)      47 daur      = 47x 1.0631hari         = 499.657 hari
d)     25 tahun    = (25 x 354) + 9 hari   =      8859 hari
8 bulan                                          =        236 hari
29 hari                                           =          29 hari  +
Jumlah                                           = 508.781 hari
e)      508.781÷7                                     = 72.683 lebih 0
= kamis (dihitung mulai jum’at)
f)       508.781÷ 5                                    = 101.756 lebih 1
= legi (dihitung mulai legi)
Jumlah hari                                    = 508.781hari
Anggaran Baru Gregorius             = 13 hari
Selisih Masehi-hijriyah                  = 227.016 hari  +
Jumlah                                           = 735.810 hari
g)      735.810                                         = 503 daur +2 tahun+197 hari
503 x 4 = 2012 + 2 tahun+6 bulan +16 hari (2014 tahun + 6 bulan + 16 hari)
= 16 Juli 2015
4.      Jadi konversi tanggal 29 Ramadhan 1436 H =  16 Juli 2015 M.
Untuk keperluan perhitungan awal bulan Qamariyah data matahari dan bulan diambil dari Ephimeris Hisab Rukyah, tanggal 16 Juli 2015 M.
B.     Menghitung saat Ijtima’ akhir bulan Ramadhan 1436 H bertepatan dengan tanggal 16 Juli 2015 M.
a.       FIB[1] terkecil pada tanggal 16 Juli 2015 M adalah 0,00172 pukul 02.00 GMT.
b.      ELM[2] pada pukul 02.00 GMT      = 113° 15 43
c.       ALB[3] pada pukul 02.00 GMT      = 113° 32 08
d.      Sabaq Matahari (SM) per jam :
ELM pukul 01.00 GMT    = 113°13 20
ELM pukul 02.00 GMT    = 113° 15 43 _
Sabaq Matahari (SM)        = - 02 23
e.       Sabaq Bulan (SB) per jam :
ALB pukul 01.00 GMT    = 113° 00 22
ALB pukul 02.00 GMT    = 113° 32 08 _
Sabaq Bulan                      = - 31 46
f.       Rumus Ijtima’ :
Jam FIB (GMT) + (ELM-ALB) + 07.00 (WIB)
SB - SM
Ijtima’       = 02.00 + (113° 15 43” - 113° 3208”) +07.00 (WIB)
31 46”- 02 23
                                    = 02.00 + (-0° 16’ 25”) + 07.00 (WIB)
                                                      0° 29’ 23”
                                    = 8° 26’ 28.66”
Jadi ijtima’ pada tanggal 16 Juli 2015 M, terjadi pada pukul 8:26:28 WIB

C.    Menghitung posisi dan keadaan hilal akhir Ramadhan 1436 H. menjelang awal Syawal 1436 H.

a)      Ijtima’ akhir Ramadhan 1436 H, terjadi pada tanggal 16 Juli 2015 M pukul 8:26:28 WIB.
b)      Mencari Sudut waktu Matahari (t°) saat terbenam.
§  Deklinasi Matahari pada jam 11.00 GMT =  21° 22 14”
§  Equation of time               = -0° 6 03
§  D’ (Dip)                            = 0° 1,76’ x √200 = 0° 24’ 53,41”
§  Refraksi                             = 0° 34’ 30”
§  Semi diameter matahari    = 0° 15 44,10
§  Koreksi waktu daerah (Kwd) = 110° 24’ - 105° ÷ 15 = 0° 21’ 36”
Ø Rumus tinggi matahari (ho): ho = 0° - Sd – Ref – Dip
h° = 0°- 0° 15 44,10” - 0° 34’ 30” - 0° 24’ 53,41” =  - 1° 15’ 07,51
Ø Rumus  sudut waktu matahari () : cos t = - tan φ . tan δ + sin h/cos φ/cos δ
cos t = cos -1 (-tan -7° 00’ x tan 21° 22 14” + sin -1° 15’ 07,51” ÷ cos -7° 00’ ÷ cos 21° 22 14”) = 88° 36 05,58
=  88° 36 05,58
/15 = 5° 54 24,37
c)      Mencari Saat Matahari Terbenam
Rumus : 12 – e + t – Kwd
Kulminasi              = 12j 00m 00d
Eq. of time                        = -00°6’03”
                                 12° 06’ 03”
t°/15                      = 5° 54’ 24,37” +
                                 18° 00’ 27,37”
Kwd                      = 00° 21’ 36”_-
Jam Ghurub M      = 17° 38’ 51,37” WIB / 10° 38’ 51,37” GMT
d)     Mencari Asenciorekta (A.R) Matahari dan Bulan
Rumus : A - (A-B) x C/1
A.R° pukul 10.00 GMT    = 115° 26’ 09”                       
A.R° pukul 11.00 GMT    = 115° 28’ 41”-                                                                                                                 = - 0° 2’ 32”
Pukul  17° 38’ 51,37”= 115° 26’ 09” - -0° 2’ 32” x 0o 38’ 51,37” /1 = 115° 27’ 47”
A.R° = 115° 27’ 47”

A.Rc pukul 10.00 GMT     = 118° 53’ 30”
A.Rc pukul 11.00 GMT     = 119° 25’ 50”-
                                          = -0° 32’ 20”
Pukul 17° 38’ 51,37” = 118° 53’ 30” - -0° 32’ 20” x 0o 38’ 51,37”/1 = 119° 14’ 26”
A.Rc = 119° 14’ 26”
e)      Mencari Susut Waktu Bulan (tc)
Rumus tc = A.R° - A.Rc + t°
tc =  115° 27’ 47”- 119° 14’ 26”+ 88° 36 05,58= 84° 49’ 26.58”
tc = 84° 49’ 26.58”
f)       Mencari Deklinasi Bulan (δc)
Rumus interpolasi = A - (A-B) x C/1
A.Rc pukul 10.00 GMT     = 16° 05’ 58”
A.Rc pukul 11.00 GMT     = 16° 00’ 59”-
                                          = 0° 04’ 59”
Pukul 17° 38’ 51,37”= 16° 05’ 58”– 0° 04’ 59” x 0o 38’ 51,37”/1 = 16° 02’ 44,37”
δc    = 16° 02’ 44,37”
g)      Mencari Tinggi Hilal Hakiki (hc)
Data:
LT Semarang (φ)                           = -7° 00 LS
Deklinasi bulan (δc)                       = 16° 02’ 44,37”
Sudut waktu bulan (tc)                  = 84° 49’ 26.58”
Rumus = Sin hc = Sin φ x sin δ + cos x cos δ x cos tc
Sin hc = sin -7° 00’ x sin 16° 02’ 44,37” + cos -7° 00’ x cos 16° 02’ 44,37” x cos 84° 49’ 26.58”= 3° 00’ 06,74”
hc = 3° 00’ 06,74”
h)      Mencari Tinggi Hilal Mar’i
Rumus : A- (A-B) x C/1
Data :
Ø  hc  = 3° 00’ 06,74”
Ø  dip = 0° 24’ 53,41”
Ø  Hpc :
HPc pukul 10.00 GMT      = 0° 55’ 39”               
HPc pukul 11.00 GMT      = 0° 55’ 38”-                                                                                                                     = 0° 00’ 01”
Pukul  17° 38’ 51,37”= 0° 55’ 39” - 0° 00’ 01” x 0o 38’ 51,37” /1 = 0° 55’ 38,35”
HP = 0° 55’ 38,35”
Ø  Sdc :
sdc pukul 10.00 GMT        = 0° 15’ 09,95”                      
sdc pukul 11.00 GMT        = 0° 15’ 09,62”-                                                                                                                = 0° 00’ 00,33”
Pukul  17° 38’ 51,37”= 0° 15’ 09,95” -  0° 00’ 00,33” x 0o 38’ 51,37” /1 = 0° 15’ 09,74”
Ø  Ref :
Ref1 (hc = +2o 56)              = 00° 13,9’
Ref2(hc = + 3o06’)              = 00° 13,7’
Selisih                                = ((3° 00’ 06,74”- 2o 56) ÷ (3o06’ - 2o 56))
= 0° 26’ 13,86”
Ref = 00° 13,9’ +  0° 26’ 13,86” x (00° 13,7’- 00° 13,9’)
= 00° 13’48,75”
Ø  Parallax = cos hc x HP
Parallax = cos 3° 00’ 06,74” x 0° 55’ 38,35” = 0° 55’ 33,77”

Rumus :
h’c = hc- Par + sdc + Ref +dip
h’c  = 3° 00’ 06,74” - 0° 55’ 33,77”+ 0° 15’ 09,74” + 00° 13’48,75” + 24’ 53,41”
= 2° 58 24,87

i)        Mencari Azimut (Ao) Matahari dan Bulan
a.       Azimut Matahari
Data:
LT Semarang (φ)                     = -7° 00 LS
Deklinasi Matahari (δo)           =  21° 22 14”
Sudut waktu Matahari (to)      = 88° 36 05,58
Rumus = Cotan A = -sin φ / tan t° + cos φ tan δ: sin t°
Shift tan (-sin -7° 00 / tan 88° 36 05,58 + cos -07° 00 x tan 21° 22 14” / sin 88° 36 05,58) = 68° 37’ 14.85”
 Ao = 68° 37’ 14.85”        (U-B)
= 21° 22’ 45.15”        (B-U)
Azimutnya       = 291° 22’ 45”
b.      Azimuth Bulan (Ac)
Data:
LT Semarang (φ)                     = -7° 00 LS
Deklinasi bulan (δc)                 = 16° 02’ 44,37”
Sudut waktu bulan (tc)                        = 84° 49’ 26.58”
Rumus = Cotan A = - sin φ : tan tc + cos φ tan δ : sin tc
Cotan A = - sin -07° 00’ / tan 84° 49’ 26.58” + cos -07° 00 x tan 16° 02’ 44,37” / sin 84° 49’ 26.58” = 73° 25 23,46 (U-B)
                                    = 16° 34’ 36.54”  (B-U)
                                            Azimutnya             = 286° 34’ 36”

j)        Letak dan Posisi bulan
Letak dan posisi bulan berada di belahan utara dan di sebelah utara matahari sejauh
§  Matahari (+) letaknya bearti di sebelah utara        = 21° 22’ 45.15”
§  Bulan (+) letaknya bearti di sebelah utara            = 16° 34’ 36.54”
§  Ac - A° = 16° 34’ 36.54” - 21° 22’ 45.15”            = 04° 48’ 08.61”
k)      Kesimpulan
1.   Ijtima’ akhir bulan Ramadhan1436 H. terjadi pada tangga l 16 Juli 2015 M, pukul  8:26:28 WIB
2.   Terbenam matahari pukul 17° 38’ 51,37” WIB
3.   Tinggi hilal hakiki         = 3° 00’ 06,74”
Tinggi hilal mar’I          = 2° 58 24,87
4.   Azimuth matahari         = 68° 37’ 14.85”         (U-B)
= 21° 22’ 45.15”         (B-U)
= 291° 22’ 45”                        (UTSB)                      
5.   Azimuth bulan              = 73° 25 23,46         (U-B)
                                         = 16° 34’ 36.54”         (B-U)
                                         = 286° 34’ 36”                        (UTSB)

6.   Letak dan posisi hilal berada dibelahan utara dan disebelah utara matahari dengan keadaan miring ke selatan.
7.   Tanggal 1 Syawal 1436 H. diperkirakan jatuh pada tanggal 17 Juli 2015 M jatuh pada hari Jum’at Pahing.


[1] Fraction Illumination Bulan
[2] Ecliptic Longitude Matahari
[3] Apparent Longitude Bulan

3 komentar:

  1. rumusnya ternyata sama aja yaa...

    oya, metode ephemeris ini rumus2nya dari kitab falak kontemporer apa juga dari USNO - NOAA Nautical Almanac?

    BalasHapus
  2. bagus, tapi aku ingin tahu data emphemeris hisab rukyat tanggal 16 juli 2015

    BalasHapus
  3. mana ni bwat prediksi 1 ramadhannya, yg sesuai dengan langkah perhitungannya?

    BalasHapus